Nedeljko Mlađenović: “Ove godine imamo 30 miliona KM investicije”

Posjetili smo načelnika opštine Bratunac Nedeljka Mlađenovića sa kojim smo razgovarali o postignutim uspjesima, problemima tokom 15 godina dugog mandata, ostvarenim uspjesima, projektima koji su trenutno u toku i onima koji se planiraju.

Načelnik ste Opštine Bratunac 15 godina, opet ćete se kandidovati. Da li je taj posao zaista toliko zanimljiv? Šta je to što Vas podstiče da se iznova kandidujete za ovu funkciju?

Posao načelnika je specifičan, pogotovo u manjim sredinama gdje svakog građanina i situaciju njegove porodice znaš, međutim, ovo je takođe i jedan izazovan posao, veoma težak i naporan. Onog momenta kada postanete načelnik, ne možete za jedan mandat neke projekte da realizujete. Realnost je kad neko dođe dvije-tri godine, tj. jedan mandat na vlast, on može da upozna osnovne djelatnosti opštine, da upozna predstavnike i Vlade Republike Srpske i državnog nivoa, pogotovo je ovo područje specifično jer iziskuje veliki broj međunarodnih organizacija, ambasada… Tek u nekom sljedećem mandatu može se ostvariti pun svoj doprinos.

Međutim, problem je što rijetko ko kad se kandiduje za načelnika želi da mu je to jedina djelatnost, a to je posao koji se radi 24 sata. Lično ja, na primjer, 15 godina nisam imao godišnji odmor. Takođe, to što se kandidujem iznova i iznova, nije samo moj izbor. Kad partijske koalicije i partije kandiduju kandidate, uvijek gledaju ko ima više šanse kod naroda i ko uvažava povjerenje. Načelnik može biti samo neko ko se odrekne svih svojih djelatnosti.

Da li u tih 15 godina, koliko ste načelnik, ima neka situacija koja Vam je ostavila najviše traga, nešto na šta ste najviše ponosni, momenat kad ste rekli da zaista vrijedi to što ste na toj funkciji?

Moj istorijski projekat, mogu slobodno reći i san, jeste realizacija projekta mosta. Svi su o tome pričali, ali nikada se nije krenulo u taj poduhvat. Uspjeli smo da otpočnemo gradnju i sad to niko više ne može zaustaviti. To je istorijski projekat. Ne bi do toga ni došlo, da se mi, prije 10 godina, nismo pobratili sa opštinom Čačak. Velimir Ilić, kada je postao ministar, pozvao je Vidoja Jovanovića, predsjednika opštine Ljubovija, i mene na sastanak u Beograd, rekao da mu kažemo projekat koji hoćemo da nam uradi za vrijeme svog mandata, projekat koji će ostati da se pamti, obojica smo rekli most. Međutim, kasnije je došlo do promjene vlasti na obe strane, mnogi su vršili opstrukciju da se ne uradi most i svi su pričali da podržavaju projekat, ali su predlagali druge lokacije. Međutim, našom upornošću i upravo zbog toga što sam ja u kontinuitetu na ovom položaju, znam situaciju, upoznat sam sa činjenicama, pa i privatne veze i konačno prošle godine, 19. oktobra, počeli su radovi, rok je dvije godine i više taj projekat niko ne može ugroziti. Planirani su i drugi projekti, kao što je izgradnja tunela, ali o tome ćemo kad dođe vrijeme.

Ono na šta sam posebno ponosan jeste što smo uspjeli da promijenimo međunarodno mišljenje o Bratuncu. Ja sam prvi put kandidovan 2001. godine, tada je opština Bratunac bila izolovana i od strane međunarodne zajednice i od strane naših vlasti, a naši glavni izvori finansiranja su od Vlade Republike Srpske, a najviše sredstava za ovu regiju došlo je upravo od međunarodnih zajednica i od podrške određenih ambasada i od Evropske unije, Evropske investicione banke i Svjetske banke. Možemo se pohvaliti da je oko 80 miliona KM uloženo na području naše opštine. Samo ove godine imamo negdje oko 30 miliona investicija, gdje su uključeni svi nivoi. Ružno je kritikovati prethodnu vlast i njihov rad, ali 2001. godine zatekli smo jedno katastrofalno stanje, imali smo osam neisplaćenih plata, neuplaćene doprinose za dvije i po godine, obaveze prema dobavljačima, tužbe, negdje oko 4-5 miliona KM, sve smo uspjeli vratiti. Sada imamo stabilan, istina, ne prevelik, ali stabilan budžet. Na to sam naročito ponosan i kao građanin ove opštine, i kao načelnik.

Takođe, na šta sam ja lično veoma ponosan jeste to što smo uspjeli da zadržimo broj stanovnika, jer prema popisu imamo 22.000 stanovnika, a to je realan broj stanovnika, što nemaju ni neke razvijenije opštine.

Pomenuli ste most. Čuli smo da njegova izgradnja teče po planu. Šta mislite kakav će uticaj imati most na našu i susjedne opštine?

Most će biti najkraća veza do Valjeva, dalje do Beograda, Balkansko poluostrvo, za cijelu Evropu, Bliski istok, i to će svakako doprinijeti razvitku opštine Bratunac, ali i susjedne opštine Srebrenica, regije Birač, kao i regije Ljubovija. To se odmah i pokazalo, čim se počelo sa izgradnjom mosta, investitori žele da ulažu u Bratunac, i biće ih sve više. Na primjer, Česi su već otvorili fabriku za proizvodnju peleta, imamo i druge investitore za izgradnju hladnjača i sigurno da Bratunac ima šansu za razvoj. Smanjiće se troškovi za uvoz i izvoz proizvoda i sirovina, investitori više neće morati da prolaze zaobilaznim putevima, 100-200 km više i sigurno da će biti zainteresovani da ulažu na području naše opštine.

U posljednje dvije godine otpočeti su mnogi projekti koji imaju za cilj podsticanje proizvodnje maline, na primjer, grade se novi kapaciteti hladnjača, usađen je rasadnik, podijeljene su sadnice, u toku ove godine počeće izgradnja sistema za navodnjavanje… Šta mislite, da li je budućnost ovog područja upravo u proizvodnji maline?

Malinu ne uzmaju od nas što nas vole, da može Evropa da proizvede mašinski malinu, ne bi kupovali od nas. Za malinu ovaj dio je geografski najpogodniji, pored Srbije, mnogi pokušavaju da sade malinu, ali ne uspijevaju jer malina mora imati određene klimatske uslove i sastav zemljišta. Mi imamo tu tradiciju uzgajanja maline već 35-40 godina. Zasad se u našoj opštini 1200-1300 porodica bavi proizvodnjom, a naš cilj je da to povećamo još za 1000 porodica. Pa ako uzmemo da svaka porodica ima dva-tri člana koji obrađuju malinu, to je onda 7-8 hiljada stalnih radnih mjesta. A pored proizvođača maline, biće i berači, pa i oni koji su zaposleni mogu ostvariti neki dodatni prihod i svako će moći da dopuni svoj budžet.

Mi smo ove godine imali oko 15 miliona KM od proizvodnje jagodičastog voća, već za dvije-tri godine očekujemo još 5 do 6 miliona KM, a naš cilj je da se za 10 godina izađe na 30 miliona KM, što cijela privreda Bratunca ne može ostvariti tu dobit. Cilj nam je da povećamo proizvodnju po jedinici površine, da izađemo na dvije tone po dulumu, tako da jedna porodica koja svakako može da obradi tri do četiri duluma sa svoja tri-četiri člana, pogotovo kad rasporedi po jedan dio junske maline, jedan dio kupine, jesenje maline, i tako ostvari godišnji prihod od 15 do 20 hiljada KM, što ne može zaraditi ni u jednom preduzeću. Imamo i tu sreću da je na našem području riješen problem protivgradne zaštite, urađen prije 10 godina. Tu zaštitu na istočnom dijelu ima Bijeljina i mi, i nijedna više opština. Bratunac sa šest protivgradnih stanica pokrio je cijelu teritoriju opštine, tako da to nije neko preveliko ulaganje. Takođe imamo sreću da i susjedna opština Ljubovija ima ovu zaštitu, tako da smo i sa te strane obezbijeđeni. Zaista mala investicija za korist koju imamo, jer je dovoljno da jedan grad bude u toku 10 godina da bi šteta bila daleko veća nego godišnje održavanje ovih stanica od 18.000 KM, a Ministarstvo poljoprivrede vrši nabavku raketa.

Pomenuli smo već fabriku peleta, kakve će to ekonomske posljedice imati na stanovništvo opštine?

Prvo, sredstva koja su uložena su sredstva čeških banaka koje prate svoje investitore, Opština im je dala punu podršku, jer uvijek kada se registruje preduzeće postoje sitnice koje ne zavise uvijek od njih, a ako nama neko dolazi s namjerom da investira svoja sredstva, da ne traži sufinansiranje od opštine, barem im tu papirologiju i procedure možemo da ubrzamo. Oni su vidjeli da imaju punu podršku ovdje i već su najavili nove investicije, tražili su nova kreditna sredstva od Vlade Ćeške republike i već su tražili saglasnost za otvaranje kamenoloma na području Slapašnice. U toku je izrada projekta za izgradnju energane za proizvodnju električne energije i grijanje grada, tu bi napravili ugovor zajedno sa Opštinom. To je veliki napredak, jer Bratunac do sada nikad nije imao riješen problem centralnog grijanja, a već postoje problemi u vezi sa zaštitom životne sredine, električna energija je sve skuplja, tako da grijanje na pelet kad bude centralno, smanjiće troškove ne samo javnim ustanovama, nego i ostalim domaćinstvima i drugim stambenim prostorima.

Ranije je govoreno o rekonstrukciji dijela puta od Zelinja do Skelana. Da li je taj projekat otpočet i kakvi su planovi?

Veliki su problem poplave koje su bile prije dvije godine, kao i stalno mijenjanje vodostaja rijeke Drine, i došlo je do oštećenja puta na nekih dvadesetak lokacija i štete su oko 15 miliona KM, a zbog teške ekonomske situacije to renoviranje nije otpočeto ranije. Nadamo se da bi ove godine bar trebalo da krenu radovi na najkritičnijim mjestima i od Bratunca do Skelana, a pogotovo od Bratunca do Drinjače, gdje su veća oštećenja pa već postoje zabrane za teretna vozila, a najveći problem je za autobuse i djecu koja putuju u školu. Dakle, radovi još nisu počeli, ali plan je da se ove godine bar otpočne sa radovima.

Na funkciji načelnika ste dugo, poznajete prilike u našoj opštini. Šta mislite, šta je potrebno kako bi Bratunac privukao investitore i zadržao mlade?

Glavni problem je taj što svi ljudi prvenstveno treba da vole svoju opštinu, da rade u interesima opštine, a ne svojim ličnim, što nije slučaj ni u Bratuncu, ni u mnogim drugim opštinama u Republici Srpskoj. Dakle, ako je neko poslanik ili odbornik ili načelnik opštine, prioritet prije svega mora biti interes opštine i građana. Svako ko misli da u mandatu ili dijelu mandata da riješi sve svoje životne probleme, za takve ljude ovakvi poslovi nisu. Kada bismo radili svi zajedno, bez obzira ko je koja politička partija, sve bi to došlo na svoje.

Dok su izbori, treba svi da se bore, kada se izbori završe, tad treba da se prestane sa politikom i da se radi. Međutim, kod nas se samo gleda kako napraviti drugome smicalicu, a svi mi imamo zajednički cilj – da se radi na razvoju, a Bratunac ima šansu. To se već pokazalo jer je vršeno istraživanje od strane Ujedinjenih nacija prije tri godine “Standard života“, gdje se pokazalo da je standard života u Bratuncu daleko bolji nego u susjednoj opštini Milići. To je zato što u Bratuncu ljudi ne žive samo od zaposlenja, dosta se bave poljoprivredom, pa građevinskim sezonskim poslovima, dosta imamo i drugih djelatnosti, ugostiteljskih i trgovačkih radnji koje dobro funkcionišu. Vikendom, na primjer, u Bratunac dođe 1500-2000 mladih iz susjednih opština u kafiće.

Istina, najveći problem su raseljena lica u stanovima, oni ako se ne zaposle nemaju nikakvih prihoda. Svi koji su na selu, imaju svoje zemlje, treba ih samo podstaći da sami pokreću neke inicijative i može da se živi.

Za kraj, recite nam koja je Vaša poruka mladim ljudima koji možda namjeravaju da napuste naše mjesto?

Za mlade mogu dati dobar savjet. I ja potičem iz seoske sredine, znam kako je mučiti se u školi, putovati svaki dan, pa na fakultet. Ni tada nije bilo posla, pa dok nisam počeo raditi u školi, svakakve poslove sam i ja radio, eto, dođe se i do načelnika. Treba samo raditi, ne treba se predavati i ne treba se stidjeti nikakvog posla. Mora da se radi da bi se živjelo. Evo sada, rijetko ko se raspituje za neki posao gdje se treba raditi, svi bi da rade u administraciji, a to je mali broj poslova, i svi se bore za taj možda jedan odsto svih zaposlenja.

Pogrešan je sistem obrazovanja, imamo vrijedne i kvalitetne djece koja bi mogla završiti najteže ali perspektivne fakultete, a oni upisuju fakultete bez rejtinga, bez perspektive. Takođe, mora biti određen broj djece koja će ostati na srednjoj školi i zanatima, jer danas jedan varilac sa sertifikatima i licencama može zaraditi mnogo više od inžinjera ovdje.

Problem raseljavanja mladih je što odu daleko, u veće gradove, i investitori ih prepoznaju i daju im stipendije i oni ostanu tamo gdje im je posao. Nadamo se da će se neki i vratiti, da će i ovdje neka preduzeća uskoro početi da rade i da će se zapošljavati mladi ne samo sa srednjom školom, nego i sa visokom stručnom spremom u našim preduzećima.

Razgovarala: Dragana Vučetić