Iz ličnog iskustva – Uticaj umjetnosti na promjene u društvu

U sklopu prvog internacionalnog festivala “The Complete Freedom of Truth / Potpuna sloboda istine” Nela Antonović, osnivač, direktor i reditelj Teatra “Mimart” razgovarala je na temu “Uticaj umjetnosti na promjene u društvu”, kroz svoj višedecenijski rad.

“Plivati uz rijeku” je radni naslov neformalnog razgovora u kojem Nela Antonović priča o svojoj karijeri koja traje punu 31 godinu kroz koju su je pratili mnogobrojni problemi ali ipak umjetnost je uvijek bila pobjednik.

“Prvi period, 10 godina, moga rada bilo je uživanje u radu. Tada je vladao komunizam, Tito i sve je bilo otvoreno za izazove u umjetnosti”, kaže Nela.

Na početku svoje karijere radila je sa Marinom Abramović, velikom umjetnicom, sjeća se jedne radikalne scena kada su izvodili performans na otvorenom kada je Marina zagrijala petokraku i sebi je, onako vrelu stavila na glavu kao žig.

“Vlasti su tada bile razumne i pomagale su kulturu, osnovan je i Bitef teatar festival i mnogo preduzeća i kompanija je pomagalo festival a sve kako bi se njihovo ime našlo na plakatu tako da je finansiranje kulture uvijek bilo stabilno. Sve je bilo super do devedesetih nakon čega je došao najteži period za sve umjetnike”, ističe Nela.

Tokom devedesetih u bivšoj Jugoslaviji došlo je do ratova, odvajanja zemalja, sankcija i sve to odrazilo se na umjetnost i umjetnike.

“Bili smo izgubljeni, nismo znali o čemu se radi, zbog čega se ratuje jer u čitavoj Jugi bilo je mnogo mojih prijatelja”, kaže Nela.

Ulični tatar tada je postao način protesta, prilika da umjetnici iskažu svoje nezadovoljstvo. Performans “Rotkve strugane” nastao je nagon govora Slobodana Miloševića na televiziji o ratovma koji su tada bili u Bosni i Hrvatskoj koji se nije dopao vlastima i odmah su reagovali na dvosmislene poruke koje su slali umjetnici.

Nela Antonović je više puta hapšena zbog svojih stavova koje je izražavala kroz umjetnički aktivizam na sceni želeći time da spriječi sve ono što je desilo u regionu. Ona ne priznaje kolektivnu odgovornost jer se borila i dizala svoj glas da se stradanja i progoni ratom izazvani prekinu.

Performansom na ulici 1989. godine obilježen je Međunarodni dan ljudskih prava u Srbiji gdje su se okupili svi poznati umjetnici. Performasi su se redali “Disanje”, “Izduvavanje”, “Miro kuvaj kafu”…

“Putokazi” predstava Teatar “Mimart” u Srebrenici

“Fizičkim i neverbalnim teatrom bilo je teško prirediti performanse koji su tada bili nemogući za vlast. Imali smo priliku da nastupimo u svim pozorištima i predstavimo neverbalni teatar”, priča Nela.

Nakon devedesetih, situacija za umjetnost se popravila međutim to nije dugo trajalo jer vlada danas ne ulaže mnogo i ovakvi teatri nemaju stalan izvor finansiranja.

Teatar “Mimart” do sada je održao više od 300 uličnih performansa, od toga preko 100 je ulični aktivizam koji ne poseban način izrazio nezadovoljstvi prema vlastima i odnosu u društvu.

Nakon 31 godinu koliko postoji “Mimar”, Nela, koja je danas u penziji i dalje je ostala tu kao inspiracija za nove generacije koje dolaze.

Od sutra u sklopu TCFT programa možete se uključiti na radionice uličnog teatra koje drži Nela Antonović.

Više informacija na OVOM LINKU ili zvaničnom sajtu projekta: www.thecompletefreedomoftruth.com